Nid yw unrhyw fath o sbeicio byth yn iawn.
Os ydych chi wedi cael eich effeithio (neu rywun rydych chi'n ei adnabod wedi’u heffeithio) gan sbeicio, gwyddoch nad ydych chi ar eich pen eich hun a bod cymorth ar gael.
Efallai eich bod chi'n gwybod bod rhywbeth wedi digwydd, ond dydych chi (neu eich ffrind) ddim yn cofio popeth. Mae hyn yn normal a gall fod oherwydd y cyffur a ddefnyddiwyd. Nid yw'n golygu nad oedd hyn wedi digwydd.
Nid eich bai chi oedd yr hyn a ddigwyddodd. Eich dewis chi yw’r hyn rydych chi'n ei wneud nesaf.
Gweithredwch
- Os yw'n bosibl, gofynnwch i ffrind rydych chi'n ymddiried ynddo eich helpu.
- Os ydych chi'n dal i fod ar noson allan, siaradwch â staff y lleoliad ar unwaith. Os ydych chi'n poeni efallai y bydd y person a wnaeth y sbeicio o gwmpas o hyd, 'Gofynnwch am Angela'. Mae hwn yn ymadrodd cod sy'n rhoi gwybod i'r staff eich symud o'r amgylchedd presennol yn ddiffwdan.
- Os na allwch ddod o hyd i staff, neu os ydych mewn cartref preifat, dylech geisio mynd i adran Damweiniau ac Achosion Brys cyn gynted â phosibl er mwyn iddynt gymryd profion gwaed a monitro'r sefyllfa.
- Os ydych chi ar eich pen eich hun, neu os nad ydych chi'n teimlo y gallwch chi ymddiried yn y bobl gyfagos, ewch i le diogel a ffoniwch 111 am gyngor meddygol ar unwaith.
- Gallwch gysylltu â'r gwasanaethau brys ar 999 (neu 112 o ffôn symudol).
Siaradwch
- Os yw rhywun rydych yn ei adnabod wedi cael ei effeithio, gallwch eu hannog i adrodd am y digwyddiad a chael cymorth. Fel arall, gallwch wneud adroddiad anhysbys (gweler isod) a fydd yn caniatáu i'r Brifysgol ymchwilio os oes sawl achos mewn un ardal.
Rhowch wybod
Mae sawl ffordd y gallwch ddweud wrth rywun beth sydd wedi digwydd.
- Ffoniwch 111: os nad oeddech yn gallu gofyn am gymorth meddygol o'r blaen a bod y sbeicio wedi digwydd o fewn y 72 awr ddiwethaf, efallai y byddant yn gallu trefnu sampl gwaed a fydd yn dangos pa gyffur a ddefnyddiwyd.
- Cysylltwch â'r lleoliad lle digwyddodd y sbeicio: dylai fod gan bob lleoliad brosesau a pholisïau cwyno ar waith i ddelio â digwyddiadau sy'n digwydd yn eu lleoliad. Bydd llawer eisiau gwybod (os nad ydynt eisoes yn gwybod) bod achos sbeicio wedi digwydd.
- Adrodd a Chymorth: gallwch roi gwybod am ddigwyddiad gan ddefnyddio Adrodd a Chymorth. Os byddwch yn dewis darparu eich manylion cyswllt, bydd cynghorydd yn gallu esbonio'r opsiynau a'r cymorth sydd ar gael i chi, yn gyfrinachol. Os byddwch yn adrodd yn ddienw, ni fyddwn yn gallu cysylltu â chi ac mae'n annhebygol y byddwn yn gallu gweithredu, ond mae'n ein helpu i gasglu data.
- Adrodd i'r Heddlu: bydd nifer o heddluoedd yn caniatáu i chi roi gwybod am drosedd ar-lein – gallwch wirio pa un yw eich heddlu lleol yma. Gallwch hefyd gysylltu â'r heddlu dros y ffôn drwy ffonio 101.
Cewch gymorth
- Gall myfyrwyr gysylltu â Thîm Iechyd neu Dîm Lles Meddyliol Prifysgol De Cymru am amrywiaeth o gymorth a chefnogaeth, neu gysylltu â Chynghorydd Urddas wrth Astudio, neu gael cymorth arall i fyfyrwyr.
- Cymorth i Staff